Kaulinan Urang Sunda Anu
Tereh Tileum
Loba pisan rupa-rupa kaulinan sunda ti mimiti anu di lakonan ku
sorangan tepika anu di lakonan ku lobaan. Loba oge kaulina nu matak nyareri
tapi keukeuh di pigawe ku sabab ramena. Di jaman ayeuna kairing ku maju na tekhnologikaulinan
tradisional sunda geus di tinggalkeun ku barudak. Kusabab loba na hp jeung
computer anu di anggap permainan nana leuwih rame, ngajadikeun kaulinan
tradisional mingkin di tinggalkeun. Padahal pikeun kuring justru kaulinan
tradisional leuwih alus kusabab ngabogaan mangfaat leuwih pikeun barudakna
salian ti sakadar rame.
Kuring maca kaayaan jaman ayeuna geus rubah, Pikeun kuring anu di
wedalkeun tahun 1993 masih keneh sempet ngasaan ramena kaulinan sunda. Meren
eta oge masih keneh kaalaman tepi ka anu di wedalkeun tepi tahun 1996 mh, pasti
pernah ngalaman rupa-rupa kaulinan tradisional, Tapi pikeun barudak ti tahun
1997 kadieu mh ciga na teu ngalaman kumaha ramena, kumaha sehatna kaulinan
tradisional ku sabab kaburu ngajamurna hp di tahun 2005.
Berbahagialah bagi kita yang
tahu dan mengalami permainan-permainan di bawah ini.
Rupaning kaulinan tradisional :
1. Poces
(maen kaleci)
Nyaeta kaulinan anu ngagunakeun kaleci
(kelereng). Sarerea nu maen sistim na musuhan. Saha anu meunang leuwih loba
kaleci, jeung bisa mertahankeuna tepika tungtung waktu maen. Eta anu meunang.
Mangfaat kaulinan ieu nyaeta, olah raga, sabab lamun maen kudu bari leumpang
terus nagog terus nangtung deui, leumpang deui jeung nagog deui. Salian ti eta
maen poces ngalatih nu ngarana konsentrasi sacara henteu langsung karasa ku
barudakna. Kusabab lamun arek nyentang kudu konsentrasi supaya keuna meneran
kana anu di tuju.
istilah-istilah dina poces : depot (ngenog), oles, kabur, kalang, golodog
(kaleci nu gede), ukur paeh, cutah, korteng, cabak paeh, celeb paeh, di tau,
2. Luncat
Tinggi (lompat tali)
kaulinan ieu di lakonan ku kelompok, jumlah kelompokna bebas. Sistimna nyaeta
nu maen kudu ngaluncatan tali anu di palangkeun. Mimiti mah kaci gudir, tapi
lamun pernah meunang jedi teu kaci gudir. Maena the nyaeta ti mimiti jangkung
tali satuur tepika anu pang jangkungna merdeka (tali di acungkeun di luhur
sirah ku leungeun). Unggal kelompok di gilir maena, lamun kelompok nu maen
samemehna geus paraeh anggota kelompokna.
istilah-istilah dina luncat tinggi : gudir, kael, tepak, tepak air, juralit,
ajol bangkong,
3. 3. Langlayangan
(layangan)
kaulinan ieu sabenerna masih keneh rame ku barudak, tapi henteu goring oge di
pedar didieu, kaulinan ieu ngagunakeun langlayang terus make nilon, di apungkeun
we nu engke da di adu keun jeung langlayangan nu batur.
istilah-istilah dina langlayangan : pulut, berean, tali kamah, golosor, goel,
borobot, kolotok, berebetser, ngaranjau, baokan, ganaran, sasar, serengkeun,
padudut-dudut.
4. 4. Susumputan
(ucing sumput)
nyaeta kaulinan anu ngajadikeun saurang jaga, ku cara mempeun, terus ngitung
tepi na nu geus di tangtukeun, salila ngitung barudak nu lain kudu nyararumput
ulah tepika ka panggih. Lamun geus beres ngitung, nu jaga kudu neangan
babaturana anu nyumput, tapi kudu sabari ngajaga tempat ngabela na. bisi aya
anu ngabela. Palebah manggih babaturan anu nyumput, si ucing kudu nyebutkeun
ngarana, tuluy papaheula lumpat kana tempat ngabela. Lamun si ucing eleh
lumpat, kapiheulaan ku babaturana ngabela, manehana bisa jadi ucing salilana.
istilah-istilah dina susumputan : ngabela, tong ngokok, hong (ngaran),
5.
